Türkiye Sakatlar Konfederasyonu ve bağlı beş federasyon temsilcileri ile birlikte Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra ZÜMRÜT SELÇUK hanımefendiyi ziyaret etti.
Görüşmede, ülkemizi ve dünyayı etkisi altına alan COVİD-19 salgını ile ilgili engellilerin yaşadığı sorunlara dair meseleler ile birlikte çözüm önerileri sunulmuştur. Konuşulan meseleler;
İstihdam
Kamu İhale Kanununda yapılacak ilave ve/veya değişiklik ile kamu kurumlarında ihaleye giren şirketler %3 engelli çalıştırma zorunluluğunu tamamladığına dair İŞKUR’dan belge getirmek zorunda olmalıdırlar. Bu uygulamanın engelli istihdamına büyük katkısı olacaktır.
İstihdam
2022 Sayılı kanundan faydalanan engelli bireyler, istihdam edildiği takdirde bu hakkı doğal olarak ortadan kalkmaktadır. Ancak, istihdam edilen engelli, deneme süreci içerisinde, işverenin isteği üzerine ya da engellinin mücbir sebeplerle kısa süre içerisinde işten ayrılması halinde, engelli tamamen mağdur olmaktadır. Mağduriyetin giderilmesi için; “İstihdam edilen engelli üç ay içerisinde istihdamına son verildiğinde, herhangi bir bürokrasi uygulanmadan, sadece işten ayrılma belgesi ile 2022 sayılı kanun kapsamında engelli maaşının tekrar bağlanmasının sağlanması” önem arz etmektedir.
İstihdam
Engelli istihdamında önemli bir yeri olan Mesleki Eğitim için İşverenlerden Kesilen Para Cezalarının kullanımı için oluşturulan komisyonda görüşülen mesleki eğitim projelerinde istihdam garantisi istenmektedir.
Engellinin sosyalleşmesi, kendisini daha iyi ifade edebilmesi ve kariyer planlamasını yapabilmesi için “Mesleki Eğitim Projeleri ve Eğitimi” önemlidir.
Engelli istihdam edilmiş olsa komisyona bu para aktarılmış olmayacaktır. İstihdam edilmeme sebeplerinden biri de kariyer ve mesleki eğitimdir. Bu sebeple istihdam garantisinin kaldırılması önem arz etmektedir.
2022 Sayılı Kanun
İstihdam edilmeyen ya da edilemeyen engelli birey 2022 Sayılı kanun kapsamında yaptığı başvuru esnasında, evde yaşayan tüm bireylerin gelir toplamının kişi başı dağılımına bakılarak 2022 maaşı bağlanıyor.
Bu durumun kişinin (engelli bireyin) gelir durumuna bakılması yönünde düzeltilme yapılması elzemdir. Zira, engelli bireyler geçimini bu gelir (2022 sayılı kanun) ile sağlamaktadır.
Evde Bakım Hizmetleri
Evde Bakım Hizmetinden yararlanan engelli ailesinin (bakan kişinin) SGK kapsamına alınarak, özlük haklarının korunması ve emeklilik hakkını elde etmesi, geleceğini düşünen engelli ailelerinin ivedilikle çözüm bekleyen bir sorundur. Gerekli yasal düzenlemenin yapılması ve kriterlerin yeniden belirlenmesi önem arz etmektedir.
Prim Destekli Evde Bakım Yasası
Bakıma ihtiyacı olmayan ancak, yaşlılık, trafik kazası, sonradan engelli olma vs. gibi durumlarda bakıma ihtiyacı olacak yurttaşlarımız için çalıştığı süre içerisinde çalışan bireylerden bakım desteği için prim kesilmesi, devletimize kaynak, yurttaşımıza da hayatı boyunca insani yaşam koşulu oluşturacaktır.
Ortez- Protez – İşitme Cihazı
Engelli bireylerin hayatını direkt etkileyen Ortez-Protez, engellinin toplumsal hayata tam bağımsız katılımını sağlayan olmazsa olmaz bir medikal malzemedir. Günümüzde bir adet uzun yürüme ortezi için SGK’nın ödediği tutar 1.400 TL dir. Ancak kullanılan ve engelliye imal edilen bir uzun yürüme ortezi piyasada ortalama 9.500 TL dir.
Diz üstü Modüler Protez için SGK’nın ödediği tutar, 2.676 TL olup, piyasada bu protez ortalama 13.000 TL civarındadır.
İşitme cihazı için SGK’nın ödediği 475 TL olup, piyasada işitme cihazlarının (doktorların öngördüğü) fiyatı ortalama 6.500 TL dir.
Bu fiyat farkları kullanıcı olan engelli tarafından ödenmektedir. Yürüme, işitme ve el olarak kullanmak zorunda olan medikal malzemelerin SGK ödemelerinin piyasaya uygun fiyat güncellemesi yaparak ödeme yapılması ve katkı payı olan %60’ın ilaçlar gibi %10 %20 seviyelerine indirilmesi engelliye kol, bacak ve kulak olacaktır.
İşaret Dili
Sağırların iletişimde yaşadığı zorluklar, toplumun her noktasında önümüze çıkmaktadır. Kamu da, özelde her yerde iletişime dayalı mağduriyet yaşayan sağırların bu meselesinin çözümü için;
Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılacak işbirliği ile ilköğretim üçüncü sınıftan itibaren “İşaret Dili Eğitimi” SEÇMELİ DERS olarak müfredata eklenmesi çok önemlidir.
Sağlık Uygulama Tebliği (SUT)
31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 63 üncü maddesinde engelliler ile ilgili konfederasyonlar yer almalıdır. Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) engelliler için en önemli ve gerekli kararların alındığı yerdir. Taraf olduğumuz ve ülkemiz tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesinde yazdığı gibi engelliler ile ilgili alınan kararla da mutlaka bizzat engellilerin kendileri yer almalıdır. Bu nedenle SUT Gurupta engellileri temsilen Türkiye Sakatlar Konfederasyonu yer almalıdır.
Engelli İstihdamında Mülakat Komisyonu
Kamuya alınacak engellilerin mülakatı için oluşturulan komisyonda Türkiye Sakatlar Konfederasyon temsilcisinin tekrar komisyona dahil edilmesi gerekmektedir. Konfederasyonumuzun komisyonda temsilci bulundurması, kurumlar ve engelliler açısından olumlu sonuçlar vermektedir.
Engelli Sağlık Kurulu Raporları
Engelli Sağlık Kurulu Raporları sınıflandırma yönetmeliği çıkmadığı için tam olarak işlevsel olamıyor ve engeli %40’ın altında kalan kişiler mağduriyet yaşıyor.
Engellilerin Ehliyet Alımı
Engelli olup da daha önce ehliyeti olan bir çok engelli birey şu an ehliyet alamamakta. Gerekli mevzuat düzenlemesinin ivedilikle yapılması gerekmektedir.
Otomobil Alımlarındaki ÖTV Muafiyeti
Engelli bireyler ÖTV muafiyetli otomobil alımlarında 303.250 TL fiyat sınırı bulunmaktadır. Son aylarda otomobil ÖTV oranları arttırıldığından dolayı belirlenen sınır bedel özellikle tekerlekli sandalye kullanan engelli bireyler için uygun otomobil almasının önüne geçmektedir. Bu oranın tümüyle kaldırılması gerekmektedir.
Tüm önerilerimiz, Bakan hanım tarafından dikkatlice dinlenerek notlarını alarak toplantıda hazır bulunan Engelli Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Orhan KOÇ beyefendiye gerekli talimatları verdi. Ayrıca sorunların çözümünün en kısa sürede hayata kavuşması için gerenin yapılacağını heyetimize söyledi.